Kalın bağırsak kanserinin tanısında öncelikle ve öncelikle kolonoskopi birinci silahımızdır. Fakat kolonoskopiden önce büyük abdestte gizli kan taranması da mutlak yapılmalıdır. Bunu gaitada gizli kan adı altında laboratuvar listelerinde görmekteyiz. Bununla birlikte kan değerleri de bizim için önemlidir. Çünkü erkeklerde kan kaybına neden olacak herhangi bir neden yoktur. Kadınlarda adet dönemlerinde, kan kaybının mümkündür ama böyle bir durum yoktur. Erkeklerde bununla birlikte kan değerleriyle birlikte demir miktarına da bakmak. Büyük abdestte kanın varlığını araştırmak altın değerindedir. Eğer kişide örneğin kan sulandırıcı ilaç kullandığı için kan değerleri düşmüyorsa bir erkekte niye kan değerleri azalıyor diye bir tarama yaparız. Bu taramalarda da birinci sırasında da gastroskopi ve kolonoskopi gelmektedir. İşte bu dönemde yakalanan kolon kanserleri çoğunlukla erken kolon kanserleridir ve tedavileri küratif yani tam tedavi olmaktadır. Kişinin bunun dışında büyük abdest alışkanlıklarındaki değişiklikler. Örneğin aralıksız aralıklı ama nedensiz ishaller. İleri derecede kabız kalmalar. Büyük abdest şeklinde incelmeler, makatta sebepsiz ağrılar, kilo kaybı gibi nedenlerde kişilerin kalın bağırsak kanseri açısından ilk verilen eğer kişide makattan bir kanama oluyorsa kilo kaybı varsa büyük abdest rutininde değişme olduysa anlamsızlık ishalleri ya da kabızlığı oluyorsa ayrıca büyük abdestin şeklinde de değişme olduysa mutlaka ve mutlaka bir gastroenterolog ya da genel cerraha başvurarak bu yöne yönelik detaylı testleri yaptırması gereklidir. Erken evrede teşhis konulan bağırsak kanserlerinden kurtulacağını hiç unutmamalıdır. Burada klasik motto cümle kanserden değil geç kalmaktan kork sözü birebir doğrudur kalın bağırsak kanserleri için. Çünkü kalın bağırsak kanserleri erken evrede yakalandığında iyi seyirli kanserlerdir. Ve gerçekten tekrarlamadan kişiyi normal hayatını sürdürebilmelerine olanak sağlamaktadır. Bu şansı doğru değerlendirmek gerekir. Bunun dışında tomografi kalın bağırsak yönelik incelemeler yapılabilinir. Ya da kolonoskopiden çok korkan insanlara yapılan sanal kolonoskopiler vardır. Kişilere üç boyutlu tomografi çekilerek de sanal kolonoskopi yapılabilmekte. Fakat bunların hiçbirinde görünen lezyondan örnek alarak tanı koymak mümkün değildir. Biz kolonoskopiyi bu nedenle öneririz. Ama kolonoskopi yaptırmak istemeyen insanlara tomografiyle ya da sanal kolonoskopiyle fikir vermek açısından bir takım tetkikler yapılabilinir. Bunlar da listede adı geçen tarama testlerinde adı geçen uygulanması mümkün olan tetkiklerdir. Ama tekrar söylüyorum bunların hiçbir tanesi kolonoskopinin yerini tutmamaktadır. Bunlarda var olan lezyonlar, şüpheli lezyonlar muhakkak yine kolonoskopiyle incelenmelidir. Bugün artık belirli merkezlerde kolonoskopi anasteziyle kişiyi hafif uyutarak yapılmalı, yapılmaktadır ve artık korkutucu olmakta çıkmıştır. Onun bu nedenle erken teşhiste altın standart yapılacak olan kan testleri büyük abdestte tarama artı kolonoskopidir demek mümkündür.