Kalın bağırsak hastalıkları nelerdir? | Op. Dr. Berkhan Savaşçın
Kalın bağırsaklar, ince bağırsaktan hemen sonra başlayıp makat dediğimiz vücuttan çıkış noktasına kadar uzanan yaklaşık bir buçuk iki metre uzunluğunda bir bağırsak bölümünü içerir. Kalın bağırsaklarda ortaya çıkan temel sorunlar arasında, başta kanserler olmak üzere iltihabi ve tümöral hastalıklar yer alır. Bunların dışında, kalın bağırsağın son bölümünde ortaya çıkan hemoroid, fissür ve fistül gibi yan hastalıklar da mevcuttur.
Kalın bağırsak hastalıkları denildiğinde, genellikle akla ilk olarak iyi huylu hastalıklar gelir. Kalın bağırsak kökenli mikrobik iltihaplar olabileceği gibi, bu bağırsakta ortaya çıkan ve tedavisi son derece zor ve zahmetli olan iltihabi hastalıklar da vardır. Bunların başında, ülseratif kolit dediğimiz, kalın bağırsağın içinde yaralarla kendini gösteren hastalık gelir. Bu hastalığın tedavisi öncelikle tıbbi yöntemlerle yapılır. Tıbbi tedaviyle düzelmeyen bu tür hastalıklarda, gerekirse kalın bağırsağın kısmi veya tam olarak cerrahi yöntemle çıkarılması gerekebilir.
Kalın bağırsakta ayrıca, iltihap ve yara oluşumuyla kendini gösteren başka hastalıklar da vardır. Halk arasında yaygın olarak kullanılan “kolit” tabiri, aslında kalın bağırsağın ülseratif kolit dediğimiz ciddi hastalığının basit bir formunu ifade eder. Bunun dışında, divertikül adı verilen, kalın bağırsak duvarında boncuk benzeri çıkıntılar şeklinde oluşan ve kolonoskopide bağırsak duvarında delikler gibi görülen hastalıklar da mevcuttur. Divertikül hastalığı, genellikle kalın bağırsağın sol tarafında, son bölümde görülmesine rağmen, tüm kalın bağırsağı etkileyebilir. Bu hastalığın ana şikayetleri kanama ve iltihaplardır. İltihaplar, bazen bağırsakta delinmeye kadar giden komplikasyonlara yol açabilir.
Kalın bağırsakla ilgili bir diğer ciddi endişe ise kanserlerdir. Kalın bağırsak kanserleri, genellikle bağırsakların iç yüzeyinden köken alır ve çoğu kez ilk belirtileri kanama, kilo kaybı ve dışkılama alışkanlıklarındaki değişikliklerdir. Hastalar, büyük abdest yapmada değişiklikler (örneğin, ince dışkılama, çok sık çıkma veya düzensiz dışkılama) gibi belirtilerle başvururlar. Kalın bağırsak kanserlerinin tedavisi öncelikle cerrahidir. Ancak, özellikle kalın bağırsağın son beş ila yedi santiminde ortaya çıkan tümörlerde, son zamanlarda gelişen tıbbi yöntemlerle tümörlerin ameliyatsız tedavi edilmesi mümkün hale gelmiştir.
Kanserlere geçmeden önce, kalın bağırsakta iyi huylu tümörlerin de var olabileceğini belirtmek önemlidir. Tıpkı ince bağırsakta olduğu gibi, kalın bağırsak duvarındaki kas tabakasında gelişen leiyomiyom gibi iyi huylu tümörler de bulunabilir. Ayrıca, kısmen kötü huylu olsa da, tedavisi mümkün olan gastrointestinal stromal tümörler (GIST) de bu bölgede görülebilir.
Kalın bağırsak kanserlerinin tedavisinde, bu konuda uzmanlaşmış doktorlara başvurarak doğru tedavi yöntemini seçmek, tedavi başarısı için vazgeçilmez bir koşuldur.