İnce bağırsak hastalıkları nelerdir, nasıl önlem alınmalıdır? | Op. Dr. Berkhan Savaşçın
İnce bağırsaklar, insan vücudunda onikiparmak bağırsağı dediğimiz, mideden sonra gelen ve on iki parmak uzunluğunda olan bağırsağın ardından başlayan, yaklaşık altı metre uzunluğunda bir bağırsak bölümüdür. İnce bağırsakların ana hastalıkları, ağırlıklı olarak enfeksiyon hastalıklarıdır. Zaman zaman duyduğumuz gastroenterit, akut gastroenterit gibi bulantı, kusma ve ishal şikayetleri ile ortaya çıkan hastalıklar, çoğunlukla ince bağırsakların enfektif mikroplu hastalıklarıdır. Bu hastalıklar, dışarıdan aldığımız gıdalarla ya da içtiğimiz sularla bulaşan mikroplar nedeniyle oluşur ve tedavisi kesinlikle tıbbi yöntemlerle yapılır.
Bunların dışında, ince bağırsaklarda, özellikle ince bağırsağın kalın bağırsakla birleştiği noktada, nedeni tam olarak bilinmeyen, bağışıklık sistemiyle ilgili veya otoimmün dediğimiz bazı hastalıklar da vardır. Bu hastalıklar, Crohn hastalığı veya terminal ileit gibi isimlerle anılır. Ayrıca, ince bağırsak duvarından kaynaklanan bazı iyi huylu veya kötü huylu tümörler de mevcuttur. İyi huylu ince bağırsak tümörleri genellikle bağırsağın duvarındaki kas tabakasından köken alır ve bu tümörlere “leiyomiyom” adı verilir. İnce bağırsağın kötü huylu tümörleri arasında, davranış olarak çok agresif olmayan ancak yine de kötü huylu sınıfına giren gastrointestinal stromal tümörler (GIST) de bulunur. Bunun yanında, ince bağırsakta “nöroendokrin tümör” adı verilen, ince bağırsağın duvar tabakalarından köken alan tümörler de vardır. Bu tümörler kötü huylu olmakla birlikte, diğer karın içi kötü huylu tümörlere kıyasla daha iyi seyreder ve uygun tedavi yöntemleriyle başarılı bir şekilde tedavi edilebilirler.
İnce bağırsaktaki enfektif hastalıklardan Crohn hastalığında, tedavi ağırlıklı olarak tıbbi yöntemlerle yapılır. Ancak, hastalığın ilerleyen dönemlerinde ortaya çıkan bazı tıkanıklıklar ya da fistül dediğimiz, ince bağırsağın başka organlarla ya da ciltle oluşturduğu anormal yollar nedeniyle cerrahi tedaviler gerekebilir. Bu cerrahi tedaviler, hastalığın kontrol altına alınmasında ve hastaya ideal bir tedavi sağlanmasında önemlidir. Çünkü Crohn hastalığında yapılan tedaviler kimi zaman etkili olmayabilir ve hastalığın tekrarlamasına yol açabilir. Bu nedenle, doğru tedavi ve doğru cerrahi müdahale, başarılı sonuçlar elde edilmesinde kritik bir öneme sahiptir.
İnce bağırsakta görülen kötü huylu tümörlerin, yani nöroendokrin tümörler ve gastrointestinal stromal tümörlerin tedavisi de genellikle cerrahi müdahale gerektirir. Bu tümörler, her ne kadar diğer kötü huylu tümörlere kıyasla daha az agresif olsa da, doğru cerrahi yaklaşımlar ile başarılı bir şekilde tedavi edilebilir.
Enfektif hastalıklarla ilgili olarak korunmanın yolu ise doğru beslenme alışkanlıklarına sahip olmaktan geçer. Özellikle dışarıdan alınan gıdaların güvenilir yerlerden temin edilmesi, soğuk zinciri bozulmamış et ve süt ürünlerinin kullanılması bu hastalıklardan korunmada önemli bir rol oynar. Buna rağmen, içilen suyun kalitesinden yenilen gıdalara kadar birçok faktör, ince bağırsakta enfektif hastalıkların oluşmasına neden olabilir.